Helse hos dei eldste eldre etter avansert hjartebehandling - ny doktorgrad i PROCARD

Instenes er spesialsjukepleiar i geriatrisk sjukepleie med mastergrad frå UIB, og tilsett ved Hjarteavdelinga på Haukeland Universitetssjukehus og i bistilling ved Høgskulen på Vestlandet. Ho har frå 2020-2024 vore Ph.D.-kandidat ved Det medisinske fakultet, Klinisk institutt 2 ved Universitetet i Bergen. Stipendiatet blei finansiert gjennom midlar frå MTG Holding. Gjennom sitt arbeid har Instenes hatt professor Tone M. Norekvål som hovudrettleiar, og professor Alf-Inge Larsen frå Universitetet i Bergen og universitetslektor Britt Borregaard frå Universitetet i Sør-Danmark som medrettleiarar. Instenes fekk tidleg internasjonal merksemd for si forsking, også før ho starta på sin doktorgrad. Tidsskriftet European Journal of Cardiovascular Nursing (EJCN) intervjua Instenes om forskinga hennar på eldre pasientar som har utvikla delirium etter aortaklaffekirurgi i ein såkalla ‘Journal Club Session’. Videoen fekk mykje merksemd, og vann prisen for EJCN mest sette Journal Club session i 2019!

Doktorgradsarbeidet til Instenes vidarefører fokuset på dei eldste pasientane og presenterer forsking frå CONCARD-studien. Dette er ein multisenterstudie som nyttar registerdata og real-world data frå 3 417 pasientar som har gjennomgått perkutan koronar intervensjon (PCI). Avhandlinga består av tre delstudier, kor to er publisert og den tredje er under vurdering i internasjonalt tidsskrift.

Talet på åtti- og nittiåringar på verdsbasis aukar i raskt tempo, og alder er ein risikofaktor for koronar hjartesjukdom. PCI er ein effektiv behandlingsmetode for denne pasientgruppa, men enkelte eldre har ofte eit komplekst sjukdomsbilete på grunn av skrøpelegheit og multimorbiditet. Med sitt forskingsarbeid ønskte Instenes å bidra til auka kunnskap for å kunne tilby individualisert behandling for denne gruppa pasientar. Den overordna hensikta var å beskrive patogene og salutogene særtrekk hjå den eldste pasientgruppa etter gjennomføring av PCI, med spesielt fokus på fysisk, mental og sosial kapasitet, og langtidsutfall. For å svare på den overordna hensikta har Instenes nytta både kvantitativ og kvalitativ metode. Studie 1 inkluderte pasientar på 90 år og eldre, og nytta kvalitativ metode for å utforske indre ressursar og opplevinga av behandlingsforløpet ved PCI. Studie 2 og 3 inkluderte til saman 588 pasientar på 80 år og eldre. Overordna funn var at dei eldste eldre hadde mål om å kunne fortsette eit fysisk og sosialt aktivt liv, og dei framviste robuste trekk med sterke innebygde helseressursar. Likevel viste ein god del av pasientane, spesielt dei som budde aleine og dei som rapporterte låg fysisk og mental helsetilstand, samansette utfordringar som synleggjorde behovet for ei individuell og pasientsentrert behandling.

Oppgitt emne for prøveforelesinga var ‘Equality in coronary artery disease research from a gender perspective’, kor Instenes heldt ei grundig forelesing med god pedagogisk tilnærming. Disputasen blei leia av professor Stig Harthug. Førsteopponent, professor Eva Swahn frå Linköping Universitet i Sverige, sørga for gode faglege diskusjonar kor Instenes fekk vise sin inngåande kunnskap om emnet. Andreopponent, professor Staffan Karlsson frå Kristianstad Universitet i Sverige, hadde fokus på funna si kliniske overførbarheit og kva disputanten sjølv ansåg som det viktigaste resultatet. Sammen med leiar av komiteen, professor Mai Tone Lønnebakken frå Universitetet i Bergen, blei disputasen umiddelbart godkjent til stor applaus frå forsamlinga.

Kandidaten blei feira med fest saman med familie, vener og kollegaer på Kronstad Hovudgård, kor nydeleg mat og hjartevarme talar bidrog til ein flott avslutning på denne festdagen.

Vi gratulerer så mykje med godt gjennomført arbeid!