Spesialistutdanning og kompetansebygging

Trond Mohn har finansiert nye psykiatriske sjukehus både på hovudøya Unguja og på Pemba. I tillegg har helseministeriet på Zanzibar bygd 10 nye distriktssjukehus, og hovudsjukehuset Mnazi Mmoja Hospital (MMH) vert vidareutvikla som spesialisthelseteneste.

Med eit aukande folketal er behovet for fleire spesialistar stort. I ein 50/50 kostnadsdeling med helseministeriet på Zanzibar støttar Trond Mohn utdanninga av nye spesialistar innan fagområda som HUS og MMH samarbeider om: psykolog- og psykiaterutdanning, kvinne- og barnehelse, indremedisin og IT (gjennom hospital management). I tillegg støttar han ulike spesialistutdanningar for å styrke tenestetilbodet til hjartepasientar.

Haukeland universitetssjukehus har samarbeidd med MMH på Zanzibar innan pediatri sidan 2011. Samarbeidet starta med utveksling av helsepersonell i eit Fredskorps-prosjekt med fokus på nyføddhelse. Etter meir enn ti års samarbeid har ein sett ei betydeleg betring i pasientbehandling, og nyfødddødelegheita har gått ned frå om lag 40 % i 2011 til ca. 12 %.

Trond Mohn har støtta ei vidare satsing på kompetansebygging innan pediatri. Tilsette ved både MMH og distriktssjukehusa får blant anna tilbod om ulike kurs. Prosjektet har så langt fokusert på innkjøp og opplæring i bruk av CPAP, ultralydkurs for barn med medfødd hjartefeil, behandling av epilepsi, og kompetansebygging i gastrokirurgi. I sistnemnde område har ein allereie hatt den første overlevande babyen med gastroschise.

MMH er det einaste sjukehuset med spesialisthelseteneste på Zanzibar, og har den største avdelinga for obstetrikk og gynekologi. I 2019 vart det født 14 832 babyar, kor 15 % vart født med keisarsnitt. I åra framover er det venta at talet på fødslar vil stige til om lag 17 000.

SYS-prosjektet har som mål å auke kompetansen innan obstetrikk og operativ forløysing, ultralyd og fostermedisin, generell gynekologi og endometriose (med både open og minimalt invasiv kirurgisk behandling), fistelkirurgi og førebygging, samt diagnostikk og behandling av gynekologisk kreft. Dette skal skje gjennom innkjøp av utstyr, grundig opplæring i bruk og vedlikehald, ‘’surgical camps’’ med spesialistar innan ulike felt, noko forsking, og det er eit mål om å etablere eit masterprogram for spesialisering i gynekologi og obstetrikk. 

I 2021 vart det søkt om støtte frå Trond Mohn til eit forskingsprosjekt om diabetes på Zanzibar. Prosjektet fekk ein forsinka oppstart i 2023 grunna redusert kapasitetsutfordringar. Studien utforskar korleis moderne diabetesteknologi kan representere eit nytt alternativ i oppfølginga av diabetespasientar på Zanzibar og i andre låginntektsland (Studie A). Prosjektet ønskjer også å kartleggje og beskrive kva typar diabetes pasientane i denne delen av verda har (Studie B), då dette har konsekvensar for behandling og oppfølging av afrikanske diabetespasientar – også her i Noreg. Resultata frå prosjektet har potensial til å påverke måten vi behandlar diabetes i låginntektsland.

Sidan 2019 har Trond Mohn finansiert ein stafett av etiopiske nevrokirurgar og ortopedar for å støtte utdanningsprogrammet innan kirurgi ved KCH/LION i Malawi, og for å avlaste den einaste lokale nevrokirurgen, Ken K. Keller, samt dei malawiske ortopedane.

KCH/LION har godkjenning frå COSECSA (College of Surgeons of East, Central and Southern Africa) til å utdanne nevrokirurgar og ortopedar, så lenge det er to spesialistar til stades. Kollegastøtta frå Etiopia har derfor vore heilt avgjerande for å behalde godkjenninga.