Hei, du må oppdatere nettleseren din for å kunne besøke oss.
Lindrande behandling
Mange pasientar med livstruande sjukdom har behov for lindrande behandling. Dette kan vere ulike typar medikament, samtalar og praktisk bistand frå ulike helsearbeidarar.
Innleiing
Målet med lindrande behandling (palliasjon eller palliativ behandling) er å gjere livet best mogleg, både for deg og dine pårørande, i alle fasar av ein alvorleg sjukdom. Hovudfokuset er å førebygge og lindre symptom som smerte, kvalme, depresjon, åndelege/eksistensielle utfordringar og andre plager som alvorleg sjuke kan oppleve.
Lindrande behandling skal vere eit tilbod til alle som treng det, uavhengig av diagnose, prognose og bustad. Den enkelte helsearbeidaren kan gi god hjelp, men ofte vil personar med ulik yrkesbakgrunn samarbeide for å gi deg og dine pårørande best mogleg behandling og oppfølging. Eit godt samarbeid mellom helsearbeidarane ved sjukehuset og i kommunen er sentralt.
Pasientar med behov for lindrande behandling kan vere svært forskjellige. I ein tidleg fase kan nokre kan vere fullt arbeidsføre trass i ein sjukdom som ikkje kan kurerast. I ein seinare fase kan ein vere sterkt hjelpetrengande.
I dag utgjer kreftpasientar den største delen av dei som får spesialisert lindrande behandling i Noreg, men også til dømes pasientar med alvorleg hjarte- og karsjukdom, kroniske lungesjukdommar og nevrologiske sjukdommar kan ha behov for lindrande behandling. Moderne kreftbehandling gjer at fleire pasientar lever lenger med sjukdommen. Nesten alle kreftpasientar treng kvalifisert behandling for lindring av smerter og/eller andre plagsame symptom dei siste månadene i livet. I tillegg vil pasientar som lever lenge med ein kreftsjukdom ha behov for lindrande behandling og omsorg i delar av sjukdomsforløpet.
Ofte må vi vurdere kor lenge og kor mykje vi skal behandle ein kreftsjukdom. Ditt ønske og kunnskap om sjukdommen er vesentleg å ta omsyn til. Allmenntilstanden din har stor betydning for kva behandling du bør ha. Nokre gongar må vi starte ein behandling for å sjå korleis den verkar på pasienten og på kreftsjukdommen. Når vi skal planlegge, starte og avslutte kreftbehandlinga er vi avhengig av informasjon frå deg og dine pårørande, i tillegg til du har ein god dialog med legen. Du skal få informasjon om kva som er hensikta med behandlinga du får tilbud om.
Tverrfagleg samarbeid
Mange ulike yrkesgrupper samarbeider for å gi deg og dine pårørande best mogleg behandling og oppfølging. Under finn du ein del tilbod som er lista opp. Tilgjegelegheita av desse vil variere frå sjukehus til sjukehus, og du vil få informasjon frå legen din om kva du kan nytte.
Legar og sjukepleiarar har ansvaret for den medisinske behandlinga ved sjukehuset, inkludert lindrande behandling. Samarbeid med andre yrkesgrupper og/eller palliativt team er ofte nødvendig, men personalet på sengeposten eller poliklinikken har hovudansvaret når du er på sjukehuset.
Fastlegen har ansvaret for medisinsk oppfølging når du er heime. Både du, pårørande og spesialisthelsetenesta bør halde kontakta med fastlegen gjennom heile sjukdomsforløpet. Du finn informasjon om fastlegeordninga på www.helfo.no
Sjukepleiarane i kommunen har i lag med fastlegen ansvar for pleie og omsorg, både i heimetenesta og på sjukeheim. I lag med fastlegen koordinerer dei også kontakt med anna helsepersonell i kommunehelsetenesta.
Alvorleg sjukdom kan føre med seg ulike utfordringar og plager. Fysioterapeuten kan mellom anna hjelpe med funksjonstrening, symptomlindring, tilrettelegging og meistring av ein endra kvardag.
Alvorleg sjukdom kan gi utfordringar med meistring av daglege aktivitetar. Ergoterapeuten kan bidra med trening, tilpassing eller tilrettelegging av daglege aktivitetar, samt formidling av hjelpemiddel.
Mat kan vere ei utfordring ved alvorleg sjukdom. Ein klinisk ernæringsfysiolog kan hjelpe deg med å få tilpassa kosthaldet til din situasjon.
Ein sosionom kan hjelpe deg og dine pårørande med dei sosiale- og økonomiske konsekvensane av alvorleg sjukdom. Sosionomen kan bistå med samtalar om følelsesmessige reaksjonar og endringar som sjukdom kan føre med seg både for familien og livssituasjonen. Sosionomen gir deg informasjon, råd og rettleiing om ulike rettar og støtteordningar. De kan også få hjelp til å fylle ut søknader.
Prestar og diakonar som jobbar i helsevesenet har spesialkompetanse. Dei kan tilkallast viss du eller dine pårørande har behov for å snakke med nokon om det å ha ein alvorleg sjukdom. Det er alltid du/pårørande som bestemmer temaet for samtalen. Dette kan for eksempel vere åndelege eller eksistensielle spørsmål rundt sorg og krise, personlege eller familiære problem. Sjukehuspresten eller diakon har lang erfaring med å snakke med menneske i sorg og krise. Dei kan også utføre kyrkjelege handlingar. Det er også mogleg å bli satt i kontakt med representantar frå andre trus- og livssynssamfunn.
Psykologar kan hjelpe deg og dine pårørande med å leve med ein alvorleg sjukdom. Dei kan også vere ei støtte ved store endringar eller kriser, og når pasientar og pårørande kjenner seg usikre, engstelege eller nedstemte, Psykologiske tiltak kan ofte bidra til betre lindring også av fysiske symptom som kvalme, smerter og søvnproblem.
Eit palliativt team består av helsearbeidarar som er spesialistar i lindrande behandling. Teamet har medlemmar frå nokre eller alle yrkesgruppene som er nemnt over. Teamet kan hjelpe der det er behov, også heime hos deg eller på den lokale sjukeheimen. I lag med kommunehelsetenesta, deg og dine pårørande legg teamet ein plan for vidare behandling og oppfølging.
Det palliative teamet ser til pasientar på avdelingar i sjukehuset, og på ein del sjukehus har det palliative teamet ansvar for ein eigen sengeavdeling for lindrande behandling. Kommunale sjukeheimar kan også ha slike einingar, eller senger som er haldt av for pasientar som treng lindrande behandling.
I alle delar av landet, i dei fleste helseføretak og kommunar, finst det nettverk av ressurssjukepleiarar i kreftomsorg og lindrande behandling. Nettverk med fysio- og ergoterapeutar er også tilgjengeleg i fleire fylke.
Ressurspersonane i nettverka har kompetanse og særleg interesse for lindrande behandling. Dei kan gi råd og informasjon om tilgjengelege tilbod og tilrettelegging i heimen. Dei kan også vere gode samtalepartar som kan gi informasjon og rettleiing om biverknader av behandling, og om lindring av symptom.
Dersom du har behov for tenester frå forskjellige instansar i sjukehus og kommune, har du rett på ein individuell plan med oversikt over dei ulike tenestene og kontaktpersonane dine. Planen skal lagast i lag med deg og dine pårørande, og bør innehalde dine ønske og mål for pleie og behandling. Initiativet til å opprette ein individuell plan kan anten kome frå deg eller frå helsepersonell.
Tilvising og vurdering
Behovet for lindrande behandling vil variere frå pasient til pasient. Alle som arbeider i helsevesenet skal kunne tilby lindrande behandling. Nokre pasientar kan ha mange plager samtidig eller svært sterke plager, det vil då vere nødvendig med tilvising til spesialistar i palliasjon for å oppnå god nok behandling.
Når sjukehuset får ei tilvising, blir denne vurdert av lege. Hastegrad blir vurdert i kvart enkelt tilfelle. Din generelle helsetilstand og symptombilde er viktige moment i vurderinga.
Pasienten skal vere informert om han han/ho har ein sjukdom som ikkje kan kurerast, og behovet for symptomlindring og/eller behovet for eit spesialisert palliativt tilbod.
Mal for tilvising frå fastlege
Bakgrunn, inkludert tidlegare sjukdommar
Aktuelle problemstillingar/symptom
Oppdatert medikamentliste (husk vekedose for Marevan, insulindose og eventuelt andre injeksjonar)
Kontaktperson eller koordinator i heimesjukepleien
Kontaktinformasjon til fastlege
Symptomregistrering ESAS-r eller tilsvarande
Før
Du bivdet dávjá, sihke sisačáliheamis ja poliklinihkalaš diimmus, vástidit jearaldagaide dárbbašatgo veahki, resurssaid ja makkár vejolaš givssit dus leat. Dat sáhttá addit buori bajilgova makkár dávdamearkkat dus leat, ja dat lea buorre vuođđu gulahallamii gaskkal du ja dearvvašvuođabargiid. Oallugiid mielas lea ovdamunni go oapmahaš lea mielde diimmus dahje go sisačálihuvvot.
Givssiid kárten
Go dearvvašvuođabargit galget plánet ja árvvoštallat mii dutnje lea buorre dikšu, de lea mearrideaddji ahte don ieš muitalat sidjiide iežat givssiid (dávdamearkkaid) birra.
Buot pasieanttat geain lea dárbu geahpedeaddji dikšui, berrejit oažžut dieđu man deaŧalaš lea dávdamearkkaid struktuvrralaš kárten. Muhttin kártemiid geavahit mii jearaldatskovvi veahkkin vuolggasadjin ságastallamii doaktáriin dahje eará dearvvašvuođabargiiguin. Makkár dávdamearkkaid don vásihat, ja man muttos dat leat, rievddada dávdda mielde, makkár muttos dus lea dávda ja pasieanttas pasientii. Dan dihte lea dehálaš ahte lea vuđolaš kárten sihke ovdal dikšu álgá ja máŋgii go leat divššu vuolde.
Under
Vuosttaš geardde go boađát poliklinihkkii dahje seaŋgaossodahkii, de lea dus ságastallan sihke buohccedivššáriin ja doaktáriin.
Makkár viidáset čielggadeapmi dahkko, ja makkár divššu oaččut, lea čadnon du čulbmii ja makkár givssit dus leat. Givssit ja dávdamearkkat mat sáhttet čuožžilit ja maidda dárbbašat buoret geahpedeami sáhttet ovdamearkka dihte leat bákčasat, váibmogákkahat, biebmováttut, obbon, oađđinváilevašvuohta, lossa vuoiŋŋahat ja lossamiella. Leat ollu iešguđet lágan fágajoavkkut geat ovttasbarget dutnje addit buoremus divššu. Du oapmahaččat sáhttet maid oažžut ságastallanfálaldaga.
Mii háliidit, ja mii leat geatnegahtton atnit fuomášumi mánáide bearrašiid gos ollesolmmoš lea duođalaš buohcci. Jus du bearrašis leat mánát, de vásihat ahte mii jearrat máŋga gažaldaga mat váikkuhit mánáid buresbirgejupmái.
Dávjá addojit dálkasat mat geahpedit du dávdamearkkaid.
Jus lea duođalaš dávda – ja earenoamážiid maŋemus muttus – de lea dehálaš ahte lea plána mo iešguđetlágan hedjonemiid galgá gieđahallat. Dat mearkkaša maid ahte mearrida maid dalle go ovdamearkka dihte ealáskahttinsoahpamuš, divššu intensiivaossodagas dahje antibiotihkadikšun ii leat ávkkálaš dikšun, dahje dat sáhttá dušše dagahit lasi dahje guhkit gillámuša.
Ollu pasieanttat háliidit jápmit nu lahka ruovttu go vejolaš, dahje iežaset ruktui. Lea dehálaš ahte dakkár háliidusat gaskkustuvvojit oapmahaččaide ja dearvvašvuođabargiide. Ollu háviid lea vejolašvuohta dahkat dan. Lagas ovttasbargu gaskkal pasieantta, oapmahaččaid ja suohkandearvvašvuođabálvalusa šaddá earenoamáš dehálaš dán áigodagas.
Jus bures galgá láhčit dili jápmimii ruovttus, de berre plánet ja láhčit dili buori áiggis ovdal go pasieanta jápmá. Danin lea dehálaš ahte buozalmasvuođa áigge ságastallá ovttas sihke bearrašiin ja dearvvašvuođabargiiguin makkár sávaldagat leat maŋimuš áiggis. Muhtimin orro dákkár ságastallamiid álggaheapmi unohas, muhto ollugat liikká vásihit ahte go ságastallet ovttas dan birra mii lea ovddabealde, de dat buktá ráfi ja oadjebasvuođa. Dasa lassin dat lasiha olbmo vejolašvuođa eallit dálá áigge iežas sávaldagaid ja árvvuid mielde.
Álkimus definišuvdna morrašis lea reakšuvdna das go leat massán muhtuma. Moraš geavahuvvo eanemusat dan oktavuođas go muhtun jápmá, muhto pasieanttat ja oapmahaččat sáhttet maid moraštit go leat massán doaimmaid, sosiála eallima ja oktasaš aktivitehtaid. Dan botta go oapmahaččat galget massit ovtta olbmo, de buohcci galgá massit buohkaid, ja moraš álgá juo ollu ovdal massima. Olbmot moraštit hui iešguđet ládje sihke ovdal ja maŋŋel jápmima. Muhtumat čirrot ollu, eará eai oba čieroge. Muhtun maŋisbáhccit ohcalit ráfi ja beassat leat okto, earát fas dovdet dárbbu doaimmaide ja sosiála eallimii. Ii dat gávdno makkárge málle dasa mii lea rievttes moraš. Go muhtun bearrašis jápmá, de lea dábálaš dovdat guorosvuođa ja oktovuođa, ja sáhttá leat gáibideaddji nagodit álgit miellagiddevaš doaimmaiguin, leat sosiála, čatnat ođđa oktavuođaid ja hukset eallima su haga gii lea jápmán. Sáhttá leat dábálaš "oaidnit" ja "gullat" su gii lea jápmán. Bargu dahje eará doaimmat sáhttet máŋgasii addit dárbbašlaš vuoiŋŋasteami lossa jurdagiin. Geahččat govaid, hupmat su birra gii lea jápmán, boagustit ja čierrut ovttas leat muhtun vuogit movt sáhttá massima gieđahallat.
Oallugiidda mearkkašit ránnját ja olbmát hui ollu, muhtumat veahkehit praktihkalaččat, earát ovttastallamiin dahje ságastallat morraša birra. Ránnját ja olbmát fertejit duostat váldit oktavuođa, veahkehit praktihkalaččat ja jearrat movt dat manná, muhto sii fertejit diktit morašteaddji mearridit man birra galgá ságastallat. Jus morašteaddji ii vásit buorráneami jahkebealis dahje jahkái, de sáhttá leat dárbu váldit oktavuođa fástadoaktáriin ja oažžut čujuheami ámmátlaš veahkkái. Morašjoavkku fálaldagat gávdnojit máŋgga sajis. Dieđuid daid birra sáhtát gávdnat go válddát oktavuođa ovdamearkka dihte Norgga Borasdávdaservviin dahje Norgga Girkuin.
Mánát ja nuorat geat leat morrašis dárbbašit oadjebas ollesolbmuid iežaset luhtte, geat váldet vára sis, ságastallet singuin ja geat geahččalit doalahit árgabeaivvi eallima nu lei ovdal. Mánáidgárdi ja skuvla berre leat mielde nu ahte mánáid sáhttá čuovvulit. Seamma ládje dego ollesolbmot, berrejit mánát maid oažžut fálaldaga geahččat su gii lea jápmán ja oassálastit muitobottus ja hávdádeamis.
Legar og sjukepleiarar har ansvaret for den medisinske behandlinga ved sjukehuset, inkludert lindrande behandling. Samarbeid med andre yrkesgrupper som palliativt team er ofte nødvendig, men personalet på sengeposten eller poliklinikken har hovudansvaret når du er på sjukehuset.
Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
Busstoppa rundt Haukeland:
Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
Ibsensgate - arbeidsruter
Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset.
Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.
Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offentleg transport. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland.
For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.
Rettar/Rettane dine Hovedregelen er at pasientreiser bli dekt med ein standardsats per kilometer. Ved behov kan også nødvendige tilleggsutgifter bli dekt. Les meir om rettane dine ved pasientreiser
I Sentralblokka på Haukeland finn du ein taxihaldeplass der det som regel står ledige bilar. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Praktisk informasjon
I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.
Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.
Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.
Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.
Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.
Frivillige på Haukeland er her for å gjere pasientar og pårørande sitt møte med sjukehuset betre. Alle i frivilligheitstenesta er kledd i raude vestar og har fått kursing om rolla.
Dei frivillige kan vise veg, vente saman med pasientar, bli med på luftetur i parken eller nærområde - og mykje meir.
Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.
Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet. For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.
Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.
Telefon resepsjon: 55 97 50 00
I tillegg til resepsjonen i foajeen i Sentralblokka, har alle poliklinikkane på sjukehuset eigen resepsjon. Her kan du få hjelp med alt frå betaling til bestilling av transport.
Besøke pasientar Skal du besøke ein pasient? Vi kan gi deg informasjon om kvar du finn dei ulike avdelingane og sengepostane på sjukehusområdet.
Betale eigendel Du kan betale eigendel for polikliniske konsultasjonar i resepsjonen mellom klokka 07.00 og 21.00. Ver merksam på at poliklinikkane berre tar imot betaling med kort.
Bestille drosje Om du ønskjer det, hjelper vi deg gjerne med å bestille drosje. Berre ta kontakt i resepsjonen.
Resepsjonen i foajeen i Sentralblokka er døgnbemanna og hjelper deg i tillegg med:
Lån av rullestol Resepsjonen låner ut rullestolar til bruk på sjukehuset. For lån av rullestol er det 200 kroner i depositum.
Følgeteneste Vi tilbyr følgeteneste, der ein tilsett kan følge deg til og frå poliklinikkane, til røntgen og til Laboratorium for klinisk biokjemi. Vi har også rullestol om du treng det.
Følgeteneste har vi frå klokka 07.00 til 15.00. Direkte telefonnummer til følgetenesta er 55 97 20 06.
Oppbevaringsboksar Vi har oppbevaringsboksar, om du treng dette. Avhengig av storleik på boksen, kostar dette 20 eller 30 kr. per døgn.
Hittegods Vi tar imot hittegods, og leverer ut hittegods dersom dette er levert same dag eller same helg. Etter dette blir hittegodset levert til Drift/teknisk kundesenter.
Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.
Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din.
