Keisersnitt, nynorsk

• Fjern piercing- / ar. Det er særleg viktig at du fjernar piercing i leppe, tunge, navle og ytre kjønnsorgan då desse kan auke risikoen for infeksjon etter inngrepet.
• Du må ikkje fjerne kjønnshår den siste månaden før du skal ta keisarsnitt. Om du barberer eller fjernar hår med vaks eller hårfjerningsmiddel, vil det vere med på å auke risikoen for infeksjon - ikkje berre for deg sjølv, men også hos andre barselkvinner på sjukehuset.

Du får innkalling til individuell samtale og undersøking hos gynekolog før keisarsnittet. Oppmøte på Observasjonspost for gravide. På avdelinga skal du delta på følgande:

• Individuell samtale og undersøking med gynekolog. Dersom du vurderer sterilisering etter keisarsnittet, kan du ta det opp med gynekologen under denne samtalen.
• Individuell samtale med anestesilege.

Etter at du har snakka med dei ulike fagpersonane kan du reise heim eller overnatte. Om du har behov for å snakke med jordmor åleine, gir du beskjed om dette. Det kan bli litt venting i løpet av dagen, og det kan vere lurt å ta med mat og lesestoff. Ta gjerne med deg pårørande, men det er ikkje nødvendig.

• Syrenedsettande. Frå sjukehuset har du fått med deg ein syrenedsettande tablett som du skal ta ca. kl. 22.00 kvelden før inngrepet.
• Hygiene. Frå sjukehuset har du fått med deg ein såpe (Hibiscrub) som du skal bruke når du dusjar på kvelden og same morgon som du skal få gjennomført keisarsnittet.
• Klyster. Vi anbefaler at du tømmer tarmen kvelden før operasjonen. På apoteket får du kjøpt eit klyster (klyx) på 120 ml som du kan bruke til dette føremålet.
• Faste. Du skal faste frå midnatt (kl. 24.00) kvelden før operasjonsdagen. Det betyr at du ikkje kan spise, tygge tyggegummi, ete drops eller røykje frå midnatt. Du kan drikke klare væsker som vatn og saft, men ikkje melk eller juice.

• Bruk Hibibscrub-såpen frå navleområdet og ned til lårene. Unngå å få såpe inn i underlivet og i auga.
• Ta av alle smykke (halsband, ringar, øyrepynt og klokke) og fjern evt. neglelakk. Piercing skal fjernast ein månad før operasjon. Ikkje bruk body lotion eller andre kremar.
• Om ikkje anna er avtalt, møter du på Føden i 4. etasje for å ta blodprøvar. Deretter går du til Observasjonsposten for gravide.
• Jordmor vil lytte på fosterlyden, og du vil bli barbert i området der vi skal operere. Vi bruker ein spesiell barbermaskin som er skånsam for huda, og som gjer at du unngår skrammar i huda og reduserer risiko for bakteriar som kan føre til infeksjon.
• Du blir så kjørt til operasjonsavdelinga, der anestesipersonell vil ta imot deg. Om det skulle skje uventa hendingar som krev øyeblikkeleg hjelp for andre pasientar, kan det skje at tidspunktet for ditt keisarsnitt blir endra til ein annen dag.
• På operasjonsavdelinga vil du få ein syrenøytraliserande drikk, og vi legg inn eit kateter til urinblæra.
• Far til barnet / den som følger deg kan vere med inne på operasjonsstova om keisarsnittet blir utført i epidural-/spinalbedøving, men ikkje dersom inngrepet blir utført i narkose. Du vil få bedøving og alt blir klargjort til operasjon, før den som følger deg kjem inn på operasjonsstova.
• Hugs å ta med ei lue av ull til barnet.

Det er viktig at du følger med på om det kjem teikn til infeksjon i operasjonssåret. Teikn på infeksjon er: 

• Rødflamma og irritert hud rundt såret 
• Heving 
• Væske frå såret 
• Feber eller smerter

Om du observerer nokon av desse symptoma, bør du ta kontakt med lege.

Om du reiser heim tidleg etter fødselen, kan du fortsatt ha behov for smertestillande dei første dagane etter at du kjem heim. Smertene skal gradvis avta, så det er vanlegvis ikkje behov for smertelindring utover 5-7 dagar. På sjukehuset vil du få råd om kva for smertelindrande tablettar du kan bruke.

Pusten
Sårsmerte og lite rørsle rett etter operasjonen, gjer at nokon pustar meir overfladisk enn vaneig. Dette kan gjere at du får mer slim i lungane enn elles. Dette kan bli bedre dersom du utfører desse pusteøvingane:

1. Legg hendene dine nedst på magen og kjenn at magen bevegar seg utover når du pustar djupt inn. Slepp pusten og kjenn at magen bevegar seg innover. Denne øvinga kan også få deg til å oppnå god avspenning i kroppen. Gjenta 5-10 gonger.
2. Pust djupt samtidig som du strekk ein arm godt opp over hovudet, og senk han roleg ned igjen. Kvil litt og gjer det same med motsett arm. Gjenta 5-10 gonger.
3. Skift ofte stilling i senga. Etter operasjonen kan du veksle mellom å ligge på rygg eller på begge sidene. Om du ønskar det, kan du ligge på magen med 1-2 puter under magen. Putene avlastar både bryst, rygg og operasjonssåret på magen. 
4. Be personalet om hjelp dersom du synast det er vanskeleg å finne gode kvilestillingar.

Blodomløp
For å auke blodsirkulasjonen og dermed redusere faren for blodpropp, er det viktig å begynne å bevege seg raskast mogeleg etter operasjonen. Om du ligg mykjee i sengen dei første dagane etter operasjonen, bør du gjere øvingar i senga.

1. Bøy og strekk i anklane.
2. Bøy og strekk vekselvis høgre og venstre bein, mens hælen har kontakt med underlaget.
3. Knip saman rumpa, strekk beina, held i eit sekund og slepp.

Gjer kvar øving 5-10 gonger, helst fleire gonger for dagen.

Dagen etter operasjonen er det fint om du kan sitte litt på sengekanten, og tar nokon skritt i rommet. Etter ein operasjon, er det ikkje uvanleg å bli svimmel dei første gongene du skal reise deg opp. Det gjer at du kanskje treng litt hjelp i starten.

Operasjonssåret bør ikkje bli belasta dei første seks vekene etter operasjonen. Det er derfor viktig at du:

• Unngår tungt husarbeid som støvsuging og golvvask 
• Unngår tunge løft, som løfting av eldre søsken, handleposar, barnevogn inn og ut av bil og lignande 
• Du kan gjere lette treningsøvingar for magen, men vent med situps i 12 veker 
• Hald på operasjonssåret når du hostar og nys. 

I barseltida er det viktig at kroppen får hente seg inn igjen etter svangerskap og fødsel. Kvile er like viktig som aktivitet, og det er lurt å ta seg fleire gode kvilestundar kvar dag. Spør gjerne jordmor eller fysioterapeut om tips til gode kvilestillingar.

Det er flott at du bevegar deg. Gå gjerne tur. Start med korte turar, så kan du auke lengda etter kvart. Du kan trille vogna sjølv, men prøv å unngå dei brattaste bakkane i starten.

Bekkenbotnsmuskulaturen er svekka etter svangerskapet. Trening av bekkenbotnen er like viktig for deg som har født ved hjelp av keisarsnitt, som for deg som har født på vanleg måte. Start gjerne treninga med ein gong etter fødselen.

Etter ein fødsel – og kanskje særleg når fødselen ikkje skjer som forventa – vil ein kunne sitte igjen med ei rekke spørsmål som gjer det vanskeleg å forstå kva og kvifor det skjedde som det gjorde. Nokon kan òg få ein psykisk og / eller fysisk reaksjon.

Om fødselsopplevinga pregar deg på ein negativ måte, kan det vere godt å få snakke med nokon som var til stades under fødselen eller anna helsepersonell som kan forklare deg meir om kva som skjedde og kvifor. Snakk med personalet på barselavdelinga, eller med jordmor / lege som følgde deg opp under svangerskapet, om du ønskar ein gjennomgang av fødselsforløpet.