Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.

Kva er kliniske studiar?

Kliniske studiar, også kalla utprøvande behandling, er forsking der menneske deltek for å teste korleis legemiddel eller andre behandlingsmetodar verkar. Målet er å finne ut om behandlinga har god effekt, korleis kroppen reagerer på ho, og om eventuelle biverknader er akseptable.

Om kliniske studiar

Kva studien inneber for deg, kva forskarane undersøker, korleis undersøkingar og oppfølginga blir gjennomført og kor lenge dei varer, varierer frå studie til studie.

I ein klinisk studie kan forskarane be om å få bruke opplysningar i pasientjournalen din, undersøke prøvar som er tatt i forbindelse med sjukehusopphaldet ditt, eller ta prøvar.

I andre tilfelle kan du bli spurt om vere med på å prøve ut nye medisiner eller ulike formar for behandling.

Å delta kan krevje tid og ressursar, og innebere fleire kontrollar og prøvar enn vanleg behandling. Du kan oppleve biverknader, også uventa. Samtidig kan du få tilgang til ny og avansert behandling før den blir allment tilgjengeleg. I randomiserte studiar blir behandlinga fordelt ved loddtrekning, for å samanlikne ny behandling med standardbehandling.

Du får tett oppfølging av helsepersonell, og sjølv om behandlinga ikkje verkar for deg, kan studien bidra til betre behandling for andre.

Alle som er blitt vurdert og fått tilbud om å være med i ein klinisk studie, blir innkalla til ein samtale med dei ansvarlege for studien. Her får du muntleg og skriftleg informasjon om kva hensikten med studien er, kor lenge den varer, kva prøver og testar du eventuelt skal gjennomgå, kva positiv effekt studien kan ha, kva biverknader som kan oppstå, og kven som er ansvarleg for studien.

Du blir beden om å skrive under på ein erklæring om at du har fått informasjon om studien og ønsker å delta. Dette er ikkje en juridisk kontrakt, og du kan når som helst trekke deg frå studien utan å oppgi grunn.

Dei ansvarlege for studien må av og til ta tilleggsundersøkingar for å avklare om du fyller kriteria for å bli med i studien. Om det er noko du lurar på, er det berre å spørre dei ansvarlige for studien. Det er viktig at du kjenner deg trygg på at du får grundige svar.

Kliniske studiar blir ofte gjennomført i samarbeid mellom legar, sjukehus og legemiddelfirma, og kan gå føre seg nasjonalt eller internasjonalt. Alle studiar må godkjennast av Regional komité for medisinsk og helsefagleg forskingsetikk (REK). Studiar med legemiddel må også godkjennast av Direktoratet for medisinske produkt, og studiar med medisinsk utstyr av Helsedirektoratet.

Sist oppdatert 11.09.2025