Diagnose

Virus på balansenerven (vestibularisnevritt)

Virus på balansenerven er ei akutt lamming av balansenerven som medfører kraftig svimmelheit, ustøheit og kvalme. Sjukdommen er truleg forårsaka av aktivering av det same viruset som gir forkjølingssår (herpes simplex-virus). Sjukdommen er ufarleg og forbigåande, men symptoma er ofte svært ubehagelege i byrjinga. Symptoma kan også vere vanskelege å skilje frå andre sjukdommar, inkludert hjerneslag, og rask legeundersøking er derfor viktig.

Vestibularisnevritt er ei akutt lamming av balansenerven. Det er ei av dei vanlegaste årsakene til akutt og kraftig svimmelheit. Rask legeundersøking er viktig fordi symptoma også kan skrive seg frå meir alvorleg sjukdom som hjerneslag.

Det mest kjende namnet på denne tilstanden er «virus på balansenerven». Vanlegvis er forklaringa at balansenerven har vorte skadd på grunn av ein virusinfeksjon.
Sjukdomen rammar rundt 200–500 personar årleg i Noreg.

Les meir på helsenorge.no

Prognose

Mange pasientar med virus på balansenerven blir innlagde på sjukehus. Andre gonger blir utgreiinga gjord på eit seinare tidspunkt, nokre gonger etter at dei verste symptoma har gitt seg.

Sjølv om sjukdommen er forbigåande, kan ein stundom oppleve langvarige plager.

Tilvising og vurdering

Både fastlegar og spesialistlegar kan vise deg til denne utgreiinga/behandlinga.

Ventetida er vanlegvis mellom 3–6 månader avhengig av symptom og eventuell tidlegare utgreiing.

  • Beskriving av svimmelheita; type, debut, gå, andre symptom og utløysande faktorar.
  • Medisinliste
  • Eventuell tidlegare utgreiing, inkludert spesialistundersøkingar og biletdiagnostikk.
  • Tidlegare sjukdommar og funksjonsnivå
  • Nystagmusundersøkelse inkludert Dix-Hallpikes-manøver

Utgreiing

Utgreiinga kan innebere mange ulike undersøkingar. Det er ikkje sikkert alle desse er nødvendige i ditt tilfelle – det vil variere ut frå kva symptom du har.

Nokon blir til dømes berre gjorde viss det er tvil om diagnosen, for å utelukke annan sjukdom.

Moglege undersøkingar som kan inngå i utgreiinga:


 

Undersøkinga skjer ved at øret blir stimulert med klikkelydar eller vibrasjon medan muskelaktiviteten på halsen og i ansiktet blir målt. Det er ikkje mogleg å vise direkte til denne undersøkinga.

Før

For å kunne feste elektrodane er det viktig at du ikkje har sminke i ansiktet eller på hals på undersøkingsdagen.

Under

Testen blir utført medan du sit eller ligg i ein stol. Elektrodar blir plasserte i ansiktet og på halsen. I nokre tilfelle vil du få på deg hovudtelefonar/øyreproppar og du kan høyre klikkelydar. I andre tilfelle kan eit apparat som lagar små vibrasjonar bli halde mot hovudet ditt for å stimulere balanseorganet. Små lappar (elektrodar) måler endringar i muskelaktiviteten i ansiktet og på halsen. Behandlinga tek normalt 30–60 min.

Etter

Legen vil tolke resultata. Du kan vere i aktivitet som vanleg etter undersøkinga.

Behandling

Sjukdommen fører ofte til langvarige symptom, og opptrening er viktig for at du skal bli bra.

Forløpet kan delast inn i to fasar:

I den første fasen av sjukdommen (1–3 dagar) kan svimmelheita vere så kraftig at ho kan medføre kvalme og brekkingar ved rørsle av hovudet. Sjukehusinnlegging er ofte nødvendig både for å stille rett diagnose og fordi det kan vere vanskeleg å klare seg heime. Ro og sengeleie vil hjelpe på svimmelheitskjensla, og det finst medikament som kan dempe kvalmen.

Prednisolon er ein medisin som kan brukast dei første dagane ved vestibularisnevritt. Du og legen din vurderer i så fall mogleg effekt opp mot moglege biverknader før oppstart.

I den andre fasen av sjukdommen, som kan vare i veker til månader, vil du kanskje bli svimmel og kvalm når du bevegar deg eller ser på ting som bevegar seg. Du vil også kunne bli fortare sliten og utmatta enn før. Målretta trening er viktig for å unngå langvarige symptom. I denne fasen vil du også trenge mykje kvile. Fokus på å bli bra av svimmelheita, og unngå å ta på deg for store oppgåver i arbeid og privat. Du bør unngå langvarig bruk av medisinar som dempar svimmelheita, då dette kan føre til at opptreninga går dårlegare.

Kroppen har innebygde mekanismar som kompenserer for skaden i balanseorganet. Normal aktivitet stimulerer denne betringsprosessen.

Hovudpoenget med treninga er at du igjen lærer deg å bevege hovud og kroppen din på ein naturleg og avslappa måte. Dette kan du til dømes gjere ved å gå turar i skog og mark.

Oppfølging

Den verste svimmelheita gir seg i løpet av nokre dagar. Dei fleste fungerer normalt igjen etter nokre veker, men det er ikkje uvanleg å ha lette symptom over tid. Dette kan mellom anna dreie seg om ei lett svimmelheitsoppleving ved rask hovuddreiing.

Av og til kan restsymptoma vere meir plagsame. Det kan vere mange årsaker til dette. Fysisk inaktivitet er vanleg, fordi rørsler kjennest ubehageleg og utløyser frykt.

Trening, særleg i form av avspenningsøvingar, vil ofte vere til hjelp ved langvarig svimmelheit.

Dei fleste pasientar kan trene på eigenhand, men nokre treng meir hyppig oppfølging med fysikalsk behandling. Fastlegen kan hjelpe deg med tilvising.

Vestibulær rehabilitering/fysioterapi og tilrettelagd eigentrening er aktuelle tiltak dersom betringsprosessen sviktar.

I nokre tilfelle vil det bli avtalt kontrolltime eller vidare oppfølging av tilvisande lege.

Kontakt

Sentralblokka Balanse­laboratoriet

Kontakt Balanse­laboratoriet

Oppmøtestad

Du finn oss i 2. etasje i Sentralblokka på Haukeland universitetssjukehus.
Flyfoto av Sentralblokka

Sentralblokka

Haukelandsveien 22

5021 Bergen

Transport

​Fleire rutebussar går forbi Haukeland. I tillegg finst direkte arbeidsruter mellom bydelane og sjukehuset.
 
​​​​​​På nettsidene til Skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestader og tider
 
  • Line 5 og 6 har avgang frå Festplassen
  • Line 12 har avgang frå Bystasjonen
  • Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
​Busstoppa rundt Haukeland:

  • Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
  • Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Ibsensgate - arbeidsruter

​Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset. 

Sjå rutetabellar og oversikt over stoppestader på Skyss.no

Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.
​​​​​​​​Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offent​leg transport​. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland​. 

​For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.

 

Reiseutgifter
Som regel gjennomfører du reisa di på eiga hand og søker om å få dekt reiseutgiftene i etterkant.
Les meir om å få dekt ei pasientreise

Planlegging
I utgangspunktet vel du sjølv kva transportmiddel du reiser med til behandling.
Les meir om planlegging av pasientreisa di

Rettar/Rettane dine
Hovedregelen er at pasientreiser bli dekt med ein standardsats per kilometer. Ved behov kan også nødvendige tilleggsutgifter bli dekt.
Les meir om rettane dine ved pasientreiser

Tilrettelagt transport
Helseekspressen
Avdeling for pasientreiser i Helse Bergen 

​I Sentralblokka på Haukeland finn du ein taxihaldeplass der det som regel står ledige bilar. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.

Praktisk informasjon

​Utgreiing og behandling vil vere avhengig av god kommunikasjon og kartlegging av grundig sjukdomshistorikk. Derfor ber vi deg gi beskjed om du har behov for tolk under pasientsamtalane og undersøkingane så tidleg som mogleg. Dette gjeld om du til dømes har hørsels- eller synshemming, eller om du har eit anna morsmål og snakkar lite norsk.

Les meir om tolketenester og dine rettar som pasient

I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.

Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.

Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.

Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.​

Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.

Opningstider
Måndag-fredag kl. 08.30-18.00, laurdag kl. 09.00-13.00

Telefon 55 97 53 44
Telefaks 55 29 07 40
bergen@apotekene-vest.no

For meir informasjon - sjå nettsida til Sjukehusapoteka Vest

Når du skal på besøk eller følgje ein pasient på sjukehuset, må du gjere deg kjent med gjeldande rutinar.

Les meir om besøkstider og -reglar på sjukehuset

Frivillige på Haukeland er her for å gjere pasientar og pårørande sitt møte med sjukehuset betre. Alle i frivilligheitstenesta er kledd i raude vestar og har fått kursing om rolla. 


Dei frivillige kan vise veg, vente saman med pasientar, bli med på luftetur i parken eller nærområde - og mykje meir. 

Meir informasjon på helse-bergen.no/frivillig

Kontaktinformasjon: 

Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.

Les meir om mattilbodet ved sjukehuset

Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet.
For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.

Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.

Telefon resepsjon: 55 97 50 00

I tillegg til resepsjonen i foajeen i Sentralblokka, har alle poliklinikkane på sjukehuset eigen resepsjon. Her kan du få hjelp med alt frå betaling til bestilling av transport.

​​​​​​​​Besøke pasientar
Skal du besøke ein pasient? Vi kan gi deg informasjon om kvar du finn dei ulike avdelingane og sengepostane på sjukehusområdet.

Betale eigendel
Du kan betale eigendel for polikliniske konsultasjonar i resepsjonen mellom klokka 07.00 og 21.00. Ver merksam på at poliklinikkane berre tar imot betaling med kort.

Bestille drosje
Om du ønskjer det, hjelper vi deg gjerne med å bestille drosje. Berre ta kontakt i resepsjonen.

Leitar du etter ei avdeling?
Sjå avdelingsoversikta

Resepsjonen i foajeen i Sentralblokka er døgnbemanna og hjelper deg i tillegg med:

Lån av rullestol
Resepsjonen låner ut rullestolar til bruk på sjukehuset. For lån av rullestol er det 200 kroner i depositum. ​

Følgeteneste
Vi tilbyr følgeteneste, der ein tilsett kan følge deg til og frå poliklinikkane, til røntgen og til Laboratorium for klinisk biokjemi. Vi har også rullestol om du treng det.

Følgeteneste har vi frå klokka 07.00 til 15.00. Direkte telefonnummer til følgetenesta er 55 97 20 06.

Oppbevaringsboksar
Vi har oppbevaringsboksar, om du treng dette. Avhengig av storleik på boksen, kostar dette 20 eller 30 kr. per døgn.

Hittegods
Vi tar imot hittegods, og leverer ut hittegods dersom dette er levert same dag eller same helg. Etter dette blir hittegodset levert til Drift/teknisk kundesenter.​​

Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.

Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

  1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
  2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).​
  3. Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.

Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar. 

 
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
 
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din.