Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Parasomniar
Parasomniar er uvanlege eller uønskte rørsler, handlingar eller opplevingar som skjer i samband med søvn – anten når ein sovnar, under sjølve søvnen, eller når ein vaknar. Det kan vere ting som å gå i søvne, skrike om natta eller ha vonde draumar. Den som opplever dette er som oftast ikkje medviten under hendingane, og det kan vere vanskeleg å hugse dei i ettertid. Parasomniar blir hovudsakleg delt inn i to grupper, avhengig av kva del av søvnen dei skjer i: NREM-parasomniar og REM-parasomniar. Det finst òg andre parasomniar som ikkje er knytte til spesifikke søvnstadium.
Parasomniar som skjer tidleg i søvnen (NREM-parasomniar)
Desse oppstår ofte hos barn, men kan òg skje hos vaksne. Dei skjer vanlegvis i løpet av den første tida etter at du har sovna, og du hugsar som regel ikkje det som skjedde.
Å gå i søvne
Mange har gått i søvne minst ein gong. Det kan vere vanskeleg å vekkje nokon som går i søvne. Personen kan vere i fare for å skade seg, så det er viktig å sikre dører og vindauge. Det er ikkje farleg, og dei fleste veks det av seg når dei blir eldre. Stress og lite søvn kan gjere det meir sannsynleg.
Nattlege skrekkanfall
Nokre barn (og vaksne) kan plutseleg vakne og skrike i søvne, ofte med eit skremt uttrykk. Dei kan vere vanskelege å roe ned og hugsar lite dagen etterpå. Dette er ikkje farleg, og dei fleste veks det av seg.
Parasomniar som skjer seinare i søvnen (REM-parasomniar)
Desse skjer vanlegvis mot slutten av natta, og du hugsar som regel hendingane.
Mareritt
Dette er skumle draumar som mange opplever. Ein hugsar mareritta godt når ein vaknar. Mareritt er vanlegast hos barn og kan skuldast stress eller vanskelege opplevingar. Det finst øvingar som kan hjelpe deg å få færre mareritt.
REM-søvnatferdsforstyrring
Nokre menneske, ofte eldre menn, kan røre mykje på seg og handle ut draumane sine, av og til på ein voldsom måte. Dette skjer fordi musklane ikkje slappar av som dei skal i denne søvnfasen. Det kan føre til at ein skadar seg sjølv eller andre. REM-søvnatferdsforstyrring kan førekomme ved enkelte nevrologiske sjukdomar, som Parkinsons sjukdom. Det finst medisinar som kan hjelpe.
Dersom du opplever noko av dette og det plagar deg, kan det vere lurt å snakke med ein lege. Ofte er det ufårleg, men av og til kan ein få hjelp til å bli betre.
Tilvising og vurdering
Tilvising til sjukehus er vanlegvis berre aktuelt når det er nødvendig med utgreiing med objektive søvnregistreringar. Det kan òg vere aktuelt å tilvise til nevrolog ved mistanke om at søvnforstyrringane er ein del av ein nevrodegenerativ sjukdom.
Tilvising for denne lidinga blir vanlegvis avvist. Grunnen er at denne diagnosen ikkje krev objektive søvnregistreringar. Utgreiing på sjukehus kan vere aktuell dersom det er usikkerheit rundt kva diagnose pasienten har, behandlinga ikkje har ført fram, eller lidingstrykket er stort (for eksempel behov for sjukmeldingsperiodar eller skadeleg åtferd under søvn).
Det er da viktig at slike opplysningar kjem fram i tilvisinga. Les meir om anbefalt behandling av denne lidinga på www.sovno.no.
Utgreiing
Ved alvorlege søvnplager bør ein vurdere nærare utgreiing av søvn med søvnregistrering. Ved mistanke om REM-søvnatferdsforstyrring som del av ein nevrodegenerativ sjukdom, bør ein snakke med og bli undersøkt av nevrolog. Nokre gonger er det nødvendig med fleire undersøkingar, som EEG, for å undersøkje om episodane kan vere noko anna enn parasomni.
Ved alvorlege søvnplager bør ein vurdere nærare utgreiing av søvn med søvnregistrering. Ved mistanke om REM-søvnatferdsforstyrring som del av ein nevrodegenerativ sjukdom, bør ein snakke med og bli undersøkt av nevrolog. Nokre gonger er det nødvendig med fleire undersøkingar, som EEG, for å undersøkje om episodane kan vere noko anna enn parasomni.
Behandling av parasomniar avheng av type, alvorlegheitsgrad og om ein har underliggjande medisinske tilstandar. For mange går parasomniar over av seg sjølve, spesielt når ein blir eldre. Generelt fokuserer behandlinga på å betre søvnkvaliteten og å redusere risikoen for skadar.
For alle typar parasomniar er det viktig å leggje til rette for eit trygt sovemiljø.
God søvnhygiene er avgjerande. Dette inneber regelmessige søvntider, å unngå koffein og alkohol før leggetid, samt rolege omgjevnader for søvn.
Medikamentell behandling kan vurderast ved alvorlege plager ved parasomniar som søvngjengeri, nattlege skrekkanfall og REM-søvnatferdsforstyrring.
Psykologisk behandling kan òg vere til hjelp ved enkelte former.
Parasomniar
Les meir om behandling av parasomniar på sovno.no.
Behandling av parasomniar avheng av type, alvorlegheitsgrad og om ein har underliggjande medisinske tilstandar. For mange går parasomniar over av seg sjølve, spesielt når ein blir eldre. Generelt fokuserer behandlinga på å betre søvnkvaliteten og å redusere risikoen for skadar.
For alle typar parasomniar er det viktig å leggje til rette for eit trygt sovemiljø.
God søvnhygiene er avgjerande. Dette inneber regelmessige søvntider, å unngå koffein og alkohol før leggetid, samt rolege omgjevnader for søvn.
Medikamentell behandling kan vurderast ved alvorlege plager ved parasomniar som søvngjengeri, nattlege skrekkanfall og REM-søvnatferdsforstyrring.
Psykologisk behandling kan òg vere til hjelp ved enkelte former.
Parasomniar
Les meir om behandling av parasomniar på sovno.no.
Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
Busstoppa rundt Haukeland:
Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
Ibsensgate - arbeidsruter
Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset.
Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.
Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offentleg transport. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland.
For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.
I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.
Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.
Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.
Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.
Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.
Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.
Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet. For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.
Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.
Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.
Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din.
