logo

Diagnose

Bekhterevs sjukdom og andre spondyloartrittar

Spondyloartrittar (SpA) er ei gruppe revmatiske sjukdomar som er kjenneteikna av betennelse i rygg- og bekkenledd (aksial SpA) eller betennelse i ledd og sener i armar og bein (perifer SpA).

Introduksjon

Bekhterevs sjukdom er kanskje den mest kjende i denne diagnosegruppa, andre diagnosar er psoriasisartritt, reaktiv artritt og artritt ved tarmsjukdommane ulcerøs kolitt og Crohns sjukdom. Behandlingsprinsippa for dei ulike SpA er i stor grad like. 

Ein kan påvise tidlege teikn på betennelse i ryggen ved MR-undersøking. Ved typiske symptom, funn ved klinisk undersøking og blodprøver samt MR-forandringar blir spondyloartritten gjerne kalla non-radiografisk aksial spondyloartritt. Denne sjukdomen kan gå tilbake slik at MR-forandringar og symptom forsvinn, men ein ukjend andel vil etter nokre år få Bekhterev. Det vil seie at betennelsesforandringer blir synlege på vanlege røntgenbilete. Bekhterevs sjukdom vert òg kalla ankyloserande spondylitt sidan denne betennelsessjukdomen i rygg og bekken (spondylitt) over lang tid kan føre til tilstivning (ankylose). Framleis ser ikkje medikament-behandling ut til å hindre ei eventuell sjukdomsutvikling frå non-radiografisk aksial spondyloartritt til Bekhterev, men behandling kan betre symptoma i stor grad. Aksial spondyloartritt byrjar oftast i ung vaksen alder, nesten alltid før 40 år.

Årsaker til sjukdomen er lite kjende, men genet HLA-B27 (den såkalla Bekhterev-blodprøva) utgjer ein arveleg disposisjon.


Utgreiing

Symptom og sjukdomsteikn

Ved aksial spondyloartritt er det vanleg å ha smerter og kjenne seg stiv i korsryggen, kanskje òg høgare opp i ryggen og rundt brystbeinet.  Ofte merkar ein dette om natta slik at søvnen blir forstyrra. Bevegelse lindrar medan kvile ikkje gjer det.

Langvarig sjukdom kan gi nedsett rørsleutslag i ryggen. Om ein får leddbetennelse i armar eller bein hovnar desse ledda opp og blir vonde.

Spondyloartritt inneber auka risiko for å få akutt augebetennelse (uveitt). Auget blir då vondt og raudt, og ein bør snarast bli undersøkt av augelege.





Behandling

  • Alle med aksial spondyloartritt blir tilrådd kondisjons- og styrketrening samt å gjere tilpassa øvingar. Dette kan betre symptom, funksjon og halde ved like rørsleutslag. Trening gir òg andre viktige helseeffektar. Du kan i starten få rettleiing frå fysioterapeut, i periodar kan det òg vere nyttig med behandling hos fysioterapeut.
  • Symptomlindrande medikament av typen antiflogistika har rask effekt og kan nyttast dagleg eller etter behov. Døme på slike er ibuprofen, naproxen og diklofenak. Dersom du ikkje toler antiflogistika kan du bruke paracetamol.
  • Revmatolog kan setje kortisonsprøyter i betente ledd. Slik kortison gir rask betring. 
  • Sjukdomsmodifiserande medikament som Salazopyrin og Metotrexat kan redusere betennelse og tendens til skade i perifere ledd, men har lite effekt på betennelse i bekken og rygg.
  • Biologiske legemiddel slik som TNF-hemmarar blir gitt intravenøst på sjukehus (infliximab) eller som sprøyte i underhuden (adalimumab, certolizumab, etanercept og golimumab). Slik behandling gir ofte ei rask og god symptomlindring og kan dempe eller stoppe den revmatiske betennelsen, men har ikkje synt å kunne hindre tilstivning av ryggen på lang sikt. Dette er kostbare medikament som òg gir ein liten auke i risiko for alvorlege infeksjonar.

Revmatolog vil starte behandling tilpassa din sjukdom. Sjukdomsforløpet varierer over tid og mellom ulike pasientar. Det er naturleg at du blir tatt med på råd om kva behandling som er best for deg.

Kosthald

Du bør følgje generelle råd for riktig mengde og samansetting av kosthald. Særleg kan det vere viktig å ha tilstrekkeleg inntak av antioksidantar, omega-3 fettsyrer og kalsium

Oppfølging

Diagnose og behandlingsoppstart vert fastsett av revmatolog, og det er vanleg med kontrollar hos revmatolog, etter kvart årleg dei første åra.

I fredelege faser av sjukdomen kan fastlege overta oppfølginga. Det er viktig med oppfølging hos fastlege for andre helseproblem, særleg for kartlegging av hjarte- karsjukdom som det er litt auka risiko for ved Bekhterevs sjukdom.

Fastlegen kan skrive resept på antiflogistika, fornye resept på sjukdomsmodifiserande medikament og skrive tilvising til fysioterapeut.

Vil du vite meir?


Kontakt

Gamle hovedbygg Revmatologisk avdeling

Kontakt Revmatologisk avdeling

Oppmøtestad

3. etasje i Gamle hovedbygg på Haukeland

Gamle hovedbygg

Jonas Lies vei 71

5053 Bergen

Finn fram

Transport

Reiseutgifter
Som regel gjennomfører du reisa di på eiga hand og søker om å få dekt reiseutgiftene i etterkant.
Les meir om å få dekt ei pasientreise

Planlegging
I utgangspunktet vel du sjølv kva transportmiddel du reiser med til behandling.
Les meir om planlegging av pasientreisa di

Rettar/Rettane dine
Hovedregelen er at pasientreiser bli dekt med ein standardsats per kilometer. Ved behov kan også nødvendige tilleggsutgifter bli dekt.
Les meir om rettane dine ved pasientreiser

Tilrettelagt transport
Helseekspressen
Avdeling for pasientreiser i Helse Bergen ​

​Fleire rutebussar går forbi Haukeland. I tillegg finst direkte arbeidsruter mellom bydelane og sjukehuset.
 
​​​​​​På nettsidene til Skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestader og tider
 
  • Line 5 og 6 har avgang frå Festplassen
  • Line 12 har avgang frå Bystasjonen
  • Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
​Busstoppa rundt Haukeland:

  • Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
  • Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Ibsensgate - arbeidsruter

​Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset. 

Sjå rutetabellar og oversikt over stoppestader på Skyss.no

Sjekk nettsida til Flybussen for meir informasjon om ruter og prisar

 

Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.
​​​​​​​​Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offent​leg transport​. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland​. 

​For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.

 

Praktisk informasjon

Du betaler ingen ting når du er innlagt på sengepost ved avdelinga.

For polikliniske undersøkingar blir pasientane belasta med eigenandel. For tida er satsen 375 kr (jamfør poliklinikkforskrifta) og dette beløpet inngår i eigendelstaket. 

I tillegg til eigendelen kan du bli belasta for pasientbetaling (75 kr) for eventuelle bandasjar og bedøving som blir nytta ved undersøkinga/behandlinga. Pasientbetalinga på 75 kr er ikkje omfatta av eigendelsordninga.

Avdelinga tek ikkje imot betaling. Etter behandling vil du motta SMS der du kan velje betaling med Vipps eller faktura. 

Dersom du ikkje møter til tildelt time (eller avbestiller seinare enn 24 timar før avtalt tid) blir du belasta m​​ed 1125 kr (uavhengig om du har frikort eller ikkje.)

Les meir om eigendelar og betaling på sjukehus og poliklinikk på helsenorge.no

Vi ber deg ta med ei oversikt over medikamenta du eventuelt brukar. Resultatet av undersøkinga blir sendt til tilvisande lege og fastlege.

Skal du innleggast på sengepost må du ta med deg toalettsaker, tøy osv. Sjukehuset kan ikkje ta ansvar for verdiar, så vi ber om at ein ikkje tar med seg verdisaker ved innlegging.

Skal du til rehabilitering må du ta med deg treningstøy og badetøy.

​For å bli utredet/behandla ved Revmatologisk avdeling må ein tilvisast av lege. Når avdelinga har mottatt tilvising vil vi innan 10 verkedagar sende brev om ventetid og om det er aktuelt med poliklinisk undersøking eller opphald på sengepost.

Ved nyleg oppståtte akutte leddbetennelsar har poliklinikken tilbod om øyeblikkeleg hjelp.

Tilvisande lege tar då telefonisk kontakt med revmatolog på vakt for tildeling av akutt-time.  

Tilvisingar frå fastlege på nye pasientar blir behandla fortløpande og frist for start av helsehjelp blir gitt etter nasjonale retningslinjer etter kor alvorleg sjukdomen er. Vurderinga blir gjort på grunnlag av opplysingar i tilvisinga frå fastlegen.

Dersom du har fått tildelt time langt fram i tid og meiner at du burde få kortare frist, eller dersom du er blitt dårlegare i ventetida må du kontakte fastlegen din. Fastlegen kan ta kontakt med avdelinga for å føye til nye opplysningar og få framskunda timen.

Du kan følge med på forventa ventetid over kor lang tid dei lavest prioriterte pasientane maksimalt må vente. Gå inn på Helsedirektoratets sider: www.frittsykehusvalg.no.

Når du skal på besøk eller følgje ein pasient på sjukehuset, må du gjere deg kjent med gjeldande rutinar.

​Les meir om besøkstider og -reglar på sjukehuset​

Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.

Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

  1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
  2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).​
  3. Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar. 

Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.

Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din. Les meir om kva du kan gjere her

I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.

Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.

Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.

Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.​

Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.

Opningstider
Måndag-fredag kl. 08.30-18.00, laurdag kl. 09.00-13.00

Telefon 55 97 53 44
Telefaks 55 29 07 40
bergen@apotekene-vest.no

For meir informasjon - sjå nettsida til Sjukehusapoteka Vest

Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.

Les meir om mattilbodet ved sjukehuset

Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet.
For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.

Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.