Undersøking
Tidleg ultralyd med nakketranslusensmaling
Tidleg ultralyd med måling av nakkeoppklaring blir utført mellom veke 11 og 14 i svangerskapet. Alle foster har då ein liten væskebrem under huda i nakken som kallast for nakkeoppklaring eller nakketranslusen. Er oppklaringa i nakken auka, er det auka risiko for kromosomsjukdom hos fosteret, til dømes Downs syndrom (trisomi 21). Auka hevelse kan også sjåast ved andre tilstandar som til dømes hjartefeil, men fosteret kan også vere heilt friskt.
Tidleg ultralyd og NIPT
Les meir på helsenorge.no:
Informasjon om fosterdiagnostikk
Om undersøkinga
Alle gravide har tilbod om tidleg ultralyd frå den offentlege helsetenesta etter den nye bioteknologilova frå 2020. Tidleg ultralyd inneber alltid måling av fosterets størrelse for å sjå om fosteret har vakse som forventa og vi kan estimere svangerskapslengde. Vi gjør undersøkingar av kropp og organutvikling og kan bekrefte antall fostre. I tillegg gjør vi ei måling av nakkeoppklaringa. Økt nakkeoppklaring førekjem ofte hos fostre som har kromosomforandring, for eksempel Downs syndrom. Nokon gonger oppdager vi alvorlege avvik hos fosteret eller avvik som kan auke risiko for at fosteret har ein sjudom som ein kan få videre utgreiing for.
Før
Det er ingen spesielle førebuingar før sjølve undersøkinga.
Under
Du blir innkalt til ultralyd i veke 11-14 etter siste menstruasjon.
Alle som skal ha tidleg ultralyd må levere signert informert samtykke og må også bekrefte at dei har hatt rettleiing om tidleg ultralyd og fosterdiagnostikk.
Undersøkinga blir vanlegvis utført med ultralyd på magen (abdominalt), men nokon gonger er det betre oversikt med ultralyd frå skjeden (vaginalt). Undersøkinga gjer vanlegvis ikkje vondt, men iblant krevst eit visst trykk på magen som ikkje er farleg for fosteret.
Les om
Etter
Svar på ultralyd får du som regel med ein gong. Dersom tildleg ultralyd er tatt saman med blodprøve kan det ta opptil to veker før du før svar.
Denne undersøkinga gir ingen diagnose, men ein risikoberekning. Kun morkake- eller fostervatnsprøve gjer sikker diagnose på kromosomavvik.
Dersom undersøkinga viser auka risiko, vil ein diskutere moglegheiter for morkake- eller fostervatnsprøve.
Ver merksam
Det er ingen biverknadar ved denne undersøkinga. Det finst ingen data som viser at ultralyd skadar fosteret. Det er heller ikkje auka abortrisiko etter undersøkinga.