Kneartrose
Artrose i kneet er ein vanleg tilstand og forårsakar smerter og stivleik i kneet. Det finst fleire moglegheiter for behandling, både med og utan kirurgi.
Symptom
Artrose er ein sjukdom som rammar leddbrusken i dei store ledda i kroppen, mellom anna knea.
Kneleddet består av øvste delen av leggbeinet, nedste delen av lårbeinet og i tillegg kneskåla. I eit friskt kne har leggbeinet og lårbeinet eit dekkje av frisk heil brusk, som gjer at leddet glir lett. Artrose gjer at brusken blir gradvis tynna ut og til slutt kan ein få bein-mot-bein, der brusken er slite heilt vekk.
Dersom du har smerter, stivleik, ustabilt kne eller funksjonstap som påverkar aktivitetsnivået og livskvaliteten din i alvorleg grad er det aktuelt med behandling. Dei fleste treng ikkje operasjon.
Alle pasientar må prøve ikkje-kirurgisk behandling før ein vurderer operasjon. Dette består av informasjon, vektreduksjon (dersom nødvendig) og trening med vekt på auke av styrke, rørsle og stabilitet i kneet. Smertestillande medisin, fysioterapi og hjelpemiddel kan også vere aktuelt. Dette kjem ikkje berre av risiko for komplikasjonar etter kirurgi, men også grunna forsking som viser at ein del av pasientane som blir opererte for tidleg med for lite artrose ikkje blir fornøgde med operasjonen.
Samval
Når du har blitt syk eller har eit helseproblem, er det ofte fleire ulike moglegheiter for både undersøkingar og behandling. Her finn du verktøy som kan hjelpe deg til å ta valet.
Tilvising og vurdering
Før tilvising må du ha gått gjennom ein periode med ikkje-kirurgisk behandling med informasjon, fysioterapi og trening, vektreduksjon om nødvendig og smertestillande medikament. Ved manglande effekt av desse tiltaka, kan fastlege bestille røntgenbilete og deretter tilvise til ortopedisk avdeling for vurdering. Etter at tilvisinga er motteken vil du bli kalla inn til time i poliklinikken.
Utredning
På den polikliniske timen vil ein ortoped gjere ei vurdering av kneet ditt på bakgrunn av røntgenbilete, undersøking og samtale. Ut i frå resultata på dette vil du få informasjon om dei vidare behandlingsmoglegheitene.
Generelt skal behandling utan kirurgi prøvast før ein vurderer kirurgisk behandling. Vi tilrår Aktiva eller fysioterapeutar med kunnskap om artrosebehandling. Vi tilrår også at du studerer informasjonen på Helsenorge.no om kneartrose. Ofte vil ein oppleve ein variasjon i symptombiletet, og ved betring vil ein ikkje tilrå operasjon i første omgang.
Meir informasjon om Aktiva: Aktiva – Aktiv med Artrose
Behandling
Det finst fleire moglege behandlingsalternativ. I samråd med den behandlande legen din kjem de fram til kva behandling som passar best til deg.
Behandling med artroskopi (kikhòlsoperasjon)
Kikhòlsoperasjon ved artrose i kne har ikkje vist seg å vere betre enn narreoperasjonar i studiar. Derfor blir denne operasjonen ikkje tilrådd på artroseknær.
Har ein likevel låsingsproblematikk eller mistanke om at menisken har vridd seg rundt (bøttehankruptur), kan det likevel vere grunn for å gjere ein slik operasjon. Det er likevel ingen garanti for full lindring av alle plagene i kneet med eit slikt inngrep.
Kliniske studiar
1 klinisk studie er open for rekruttering. Saman med legen din kan du vurdere om ein klinisk studie er aktuell for deg.
Sjå fleire kliniske studiarOppfølging
Det vil vere ulikt kva oppfølging du treng avhengig av kva behandling som er aktuell for deg. Sjå under kvar enkelt behandling for meir informasjon.